مطالعه تأثیر پیشایندها بر عملکرد صادراتی فراورده‌های نفتی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت بازرگانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه مدیریت بازرگانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 استادیار، گروه ریاضی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

چکیده

صرف‌نظر از انگیزه ورود به بازارهای بین‌المللی، دغدغۀ اصلی سازمان‌ها بهبود عملکرد صادراتی است. با توجه به جایگاه صنعت نفت در سند چشم‌انداز بیست ساله کشور و به دلیل نبود مدل جامع عملکرد صادراتی فراورده‌های نفتی ایران، این تحقیق می‌تواند راهکاری مناسب برای رشد و توسعه این صنعت، به‌خصوص در سطح بین‌المللی گردد. مسئله اصلی تحقیق به شرح ذیل است: تأثیر عوامل مؤثر بر عملکرد صادراتی فراورده‌های نفتی ایران چگونه است؟ روش پژوهش این مطالعه، روش کمی و جامعه آماری شامل شرکت‌های صادراتی فراورده‌های نفتی ایران است. در این مطالعه از نمونه‌گیری احتمالی و روش نمونه‌گیری تصادفی استفاده شده است. با توجه به رهیافت کمی پژوهش، برای جمع‌آوری اطلاعات از ابزار پرسش‌نامه پنج گزینه‌ای با طیف لیکرت استفاده شده است. تعداد نوزده متغیر و با استفاده از گویه‌های چندگانه و دامنه پیوستاری پیشنهادی اندازه‌گیری شده‌اند. جهت سنجش متغیرها از 57 گویه استفاده شده و برای تجزیه‌وتحلیل استنباط شواهد بخش کمی از مواردی شامل: تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی و مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. تمامی 16 فرضیه قابل‌اثبات هستند. تا جایی که پژوهش‌گر مطلع است هنوز در ایران تحقیق تجربی جامعی در مورد عوامل تأثیرگذار بر عملکرد صادراتی فراورده‌های نفتی انجام نشده است؛ بنابراین مسئله اصلی تحقیق در این مطالعه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Antecedents Effects of Iranian Oil Products Export Performance

نویسندگان [English]

  • zahra mahdavi 1
  • mohammad ali abdolvand 2
  • kambiz heidarzadeh 3
  • mohsen khounsiavash 4
1 Ph.D. Candidate. Department of Business Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Business Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor,Department of Business Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Mathematics, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran.
چکیده [English]

Actually all of the companies aim to export performance improvement. In according to the oil industry situation in Iran's vision and, not having a comprehensive model of Iranian oil products export performance, this research could improve and develop this industry in international markets. The statement was as below: What are the antecedents of Iranian oil products export performance? This research method is quantitative and statistical society includes Iranian oil products export companies. Probable sampling and random sampling method was used in this research. Regarding this quantitative research, a Likert Spectrum Questionnaire of 5-point scale was used to gather information. 19 variables were measured by multiple items and Proposed continuity domain. 57 items were used to measure structures; these cases were used for analyzing the deduction of quantitative evidence: Exploratory factor analysis, Confirmatory factor analysis, Structural equation modeling. All 16 hypotheses were supported. There has not been any comprehensive research about antecedents of export performance in Iranian oil industry according to researcher information. Considering different dimensions of Iran's market, a model of export performance and its antecedents for Iranian oil products was presented in this research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Export Performance
  • Market Orientation
  • Company Resources
  • Marketing Mix
  • Macro Environment
[1] آقازاده، هاشم؛ رحیمی جونقانی، زهره؛ بلوچی، حسین؛ (۱۳۹۹). تبیین عملکرد صادراتی با تعهد صادرات. کاوش‌های مدیریت بازرگانی. ۲۳ (۳۰). ۸۵-۱۱۴.
[2] بشیر خداپرستی، رامین؛ پیروزی باری، مهدی؛ باقری قره بلاغ، هوشمند؛ (1399). واکاوی عوامل و استراتژی‌های انعطاف‌پذیری بر عملکرد صادراتی و مزیت رقابتی شرکت‌های صنعتی. فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی. ۱۱(۴۳). ۱۵۵-۱۶۹.
[3] حبیبی، آرش. و عدن ور، مریم. (1396). مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی (آموزش کاربردی نرم‌افزار.(LISREL چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
[4] حیدرزاده، کامبیز. و نایب زاده، شهناز. (2009). ارزیابی تأثیر بازار گرایی توسعه یافته (EMO) بر عملکرد کسب و کار شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و ارائه چارچوب کاربردی. آینده پژوهی مدیریت، 20 (شماره 1 (پیاپی 80)، 13-39.‎
[5] دعایی، حبیب اله. و حسینی نژاد، زهرا. (1387). نقش راهکار آمیخته بازاریابی در عملکرد صادراتی بنگاه‌ها (با تاکید بر آمیخته محصول). بررسی‌های بازرگانی، (32)، 31-42.
[6] ده یادگاری، سعید و همکاران (1384). بررسی رابطه بین ابعاد مزیت رقابتی و عملکرد صادراتی شرکت‌های ایرانی صادرکنندۀ سنگ تزیینی. فصلنامه پژوهش نامه بازرگانی، شماره 37.‎
[7] دیواندری،علی، نیکوکار، غلامجسین، نهاوندیان، محمد، آقازاده، هاشم. (2008). بازارگرایی و عملکرد کسب و کار در ایران. مدیریت بازرگانی، 1(1).‎ ۳۹-۵۴.
[8] کردنائیج، اسداله، انوری رستمی، علی اصغر، ده یادگاری، سعید.( ۱۳۸۴). بررسی رابطه بین ابعاد مزیت رقابتی و عملکرد صادراتی شرکت‌های ایرانی صادر کننده سنگهای تزیینی. پژوهشنامه بازرگانی. ۱۰ (۳۷). ۱۳۳-۱۵۲.
[9] کرمی، امیرهوشنگ؛ حجازی، سیدرضا؛ خادم وطنی، عسگر؛ سجادی، سید مجتبی؛ (۱۳۹۹). شناسایی عوامل مؤثر بر بهره‌برداری از فرصتهای کارآفرینانه بین‌المللی برای کسب و کارهای تامین انرژی (مورد مطالعه: شرکت ملی گاز ایران). مدیریت فردا. ۱۴ (۶۴). ۹۳-۱۰۶.
[10] عزیزی، شهریار؛ مکی زاده، وحید؛ جمالیه بسطامی، بهتاش؛ (۱۳۹۰). مدل عملکرد صادراتی با رویکرد توانمندی‌های بازاریابی در صنعت نرم‌افزار. مجله مدیریت تکنولوژی اطلاعات. ۱۸ (۶). ۴۵-۶۲.
[11] شجاعی، محترم. و آطاهریان، رحیم. (2014). تأثیر عوامل داخلی شرکت بر عملکرد صادراتی (مطالعۀ موردی: شرکت‌های صادرکنندة پسته در تهران). فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت بازرگانی، 6(4)، 791-807.‎
[12] مالهوترا، نارش‌کی. (1393). تحقیقات بازاریابی. چ‍اپ‌ دوم‌، مترجمان: بهار تیمورپور، کامبیز حیدرزاده، تهران: موسسه کتاب مهربان نشر.
[13] منصوریان، یزدان. (1393). روش تحقیق در علم اطلاعات و دانش شناسى. چاپ اول، تهران: سمت.
[14] میرزایی، حمیدرضا. (1388). روش تحقیق. چاپ اول، مشهد: شایسته‌گستر.
[15] وظیفه دوست، حسین و زرین نگار، ندا. (۱۳۸۷). اثرات واسطه‌ای برنامه‌های توسعه صادرات EPT بر عملکرد صادرات شرکت‌ها FEP، سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت بازاریابی، تهران.
[16] Cadogan, J. W., Cui, C. C., & Li, E. K. Y. “Export market‐oriented behavior and export performance”. International marketing review, 2003.
[17] Changqi, W., & Cheng, L. K. “The Determinants of Export Performance of China’s Township-Village Enterprise”. Revised Version, 1999.
[18] Cortes, B. S. “Competition and Export Performance in Japan. International Journal of Economic Policy Studies”, 1(1), 2006, 71-82.
[19] Deshpande, R., John U. Farley, & F E Jr. Webster, “Corporate Cutting, Customer Orientation and Innovativeness”, Journal of Marketing, 57(1), 1993, 23.
[20] Freeman, J. M. “Factors contributing to successful export performance of regional and metropolitan SME exporters”, 2009.
[21] Katsikeas, Constantine S. et.al “Firm-Level Export Performance Assessment: Review, Evaluation, and Development”. Journal of the Academy of Marketing Science. Vol. 28. 2000, pp. 493.
[22] Katsikeas, C., & Leonidou, L., & Morgan, N. “Firm-level export performance assessment: review, evaluation and development”. Journal of the Academy of Marketing Science, 2000, 28(4): pp. 493-511.
[23] Kohli, Ajay K., Bernard J. Jaworski, & A. Kumar. “Market: A Measure of Market Orientation”. Journal of Marketing Research, 1993, 30(4), 77,467.
[24] Njeru, W. G. “Market orientation, marketing practices, firm characteristics, external environment and performance of tour firms in Kenya”. Unpublished PhD Thesis, University of Nairobi, 2013.
[25] Rose, G. M., & Shoham, A. “Export performance and market orientation: establishing an empirical link”. Journal of Business Research, 55(3), 2002, pp. 217-225.
[26] Rundh Bo. International Marketing Behavior amongst Exporting Firms. European Journal of Marketing.Vol. 41. No. 1/2. 2007, pp. 181-198.
[27] Torres Ortega, R. “From market orientation to orientation towards international markets (OIM) of born global firms evaluating the impact of OIM on born global firms' performance”. Universitat Autònoma de Barcelona, 2015.
[28] Van Dijk, M. “The determinants of export performance in developing countries: The case of Indonesian manufacturing”. Eindhoven Centre for Innovation Studies Working Paper, 2002, 2(01).